Jak ochronić plon nasion rzepaku przed i w trakcie zbioru

Jednym z istotnych problemów w uprawie rzepaku (zarówno ozimego, jak i jarego) jest nierównomierne jego dojrzewanie oraz pękanie łuszczyn, które jest przyczyną osypywania się nasion przed zbiorem. Zjawisko to występuje raz w większym, raz w mniejszym nasileniu - zależy to także od warunków pogodowych i podatności odmian. Przyczynia się ono do uzyskiwania niższych plonów nasion rzepaku - o kilka, a nawet kilkanaście procent. Przy obecnych cenach ziarna rzepaku straty spowodowane osypywaniem się nasion mogą stać się dla producentów wyjątkowo bolesne ekonomicznie.

Łuszczyny zawiązane w różnych częściach plantacji na ogół różnią się stopniem dojrzałości. Podobne zjawisko możemy zaobserwować, porównując nawet łuszczyny wytworzone przez jedną roślinę. Zjawisko to spowodowane jest absorpcją wilgoci z deszczu i rosy i ponownym wysychaniu na słońcu i wietrze. Wielokrotnie powtarzający się proces kurczenia i rozszerzania się łuszczyn powoduje ich przedwczesne pękanie i osypywanie się ziarna. Mają w tym procesie swój udział także szkodniki i choroby grzybowe - jeżeli rośliny były mocno porażone chorobami i intensywnie zasiedlone przez szkodniki, zwłaszcza łuszczynowe, może się ono jeszcze bardziej pogłębić. Straty te mogą stanowić nawet ok. 10% potencjalnego plonu, lecz podczas skrajnie niekorzystnych warunków atmosferycznych - silnego wiatru, burzy, ulewnych deszczów mogą być jeszcze większe. Sposobem zredukowania strat powodowanych tym zjawiskiem - osypywania się nasion przed i w trakcie zbioru, a nawet uniknięcie przeprowadzenia zabiegu desykacji, jest zastosowanie preparatów sklejających i powlekających łuszczyny. Trzeba pamiętać, że sama desykacja powoduje jedynie obniżenie wilgotności nasion i tylko w bardzo niewielkim stopniu ogranicza zjawisko samego osypywania. Dopiero zastosowanie sklejacza takiego jak Flexi, ewentualnie desykanta (np. glifosatu) z Flexi może spowodować ograniczenie osypywania się nasion (patrz tabela z wynikami poniżej).

Ocena efektywności środków ochrony roślin w rzepaku ozimym. IUNG Wrocław, 2008 r.
Miejscowość: Laskowice. Data opryskiwania (T): 18.06.2008 (T-7), 24.06.2008 (T-8).
Data zbioru: 15.07.2008